Van The Father Factor van psycholoog Stephan Poulter is sinds september 2019 een vertaling verkrijgbaar. Poulter schrijft over schaamte en vijf vaderschapsstijlen.
“Ik lijk steeds meer op jou”, zong Stef Bos. Inderdaad, ik ben net als mijn vader geen carrièretijger (stijl een). Ook relativeer ik macht en da’s niet altijd handig. Soms moet je zeggen dat de keizer mooie kleren draagt. Mijn vader paste daarvoor. Hij vroeg zelfs een keer demotie aan. Zeg maar verschil van inzicht met de baas over hoe je leiding aan - in zijn ogen - onwillige medewerkers geeft. Misschien zit daar het bruggetje naar mijn goed ontwikkelde innerlijke criticus: mijn vader kon slecht tegen half werk.
Stijl twee noemt Poulter de tikkende tijdbom. Zo erg was mijn vader niet, maar af en toe rommelde het wel bij hem. Dan was het oppassen. Daarom ben ik nu een opmerkzaam typje. Mij houd je niet voor de gek. Dat is wél handig. Stijl drie: was mijn vader ook passief? Het is maar hoe je het bekijkt. Hij was een doener, maar ging ook met mij vissen of knutselen. Al mijn studentenkrotten zijn door hem opgeknapt. “Liefde door daden” noemt Poulter dat.
Systemisch vond ik mijn vader en zijn Duitse familie een raadsel. Iets met nazi’s en communisten. Dat maakte mijn vader soms gesloten en in zekere zin afwezig. Stijl vier. Eenmaal zelf vader besefte ik trouwens hoe goed hij het toch nog gedaan had. Op zijn manier gaf hij zelfs raad: stijl vijf.
De Vaderfactor is een echt Amerikaans zelfhulpboek. "Zet je carrière in de hoogste versnelling." Het boek bevat bruikbare vragen, voor hulpverleners en cliënten. Per type vader kan je ook lezen wat de kracht van hun kinderen in organisaties is. Dat vind ik een verademing, want sommige boeken over vaders en moeders blijven iets te lang in drama en trauma hangen. Het boek hanteert pakkende, maar grofmazige stickers om op je vader te plakken. Daar moet je als lezer tegen kunnen. De Vaderfactor is ook een beetje droog. Met een scheut symboliek, zeg maar: het grotere verhaal van de mensheid door de eeuwen heen, had Poulter een warmere, rijkere boodschap kunnen geven. Onze samenleving is al zo onttoverd en geïndividualiseerd. Voorouderverering is iets voor mensen van andere continenten. Pas toen ik naar het grotere verhaal op zoek ging begreep ik de mannenlijn in mijn familie echt en voelde ik mij meer met andere mannen verbonden. Het is daarom terecht dat in het voorwoord de mannenbeweging wordt aangestipt. In broederschap (of zusterschap!) helen ouderwonden net zo veel of meer als in de spreekkamer van de psycholoog. Ik heb het zelf ervaren en zie het steeds gebeuren. Samengevat: verwacht een werk- en geen leesboek en zoek vooral andere mannen en vrouwen op. Wees met hen verdrietig of juist dankbaar, vergeef. “Nu is het moment”, schrijft Poulter.
(naschrift: mijn vader is nog in goede gezondheid)